امنیت مشارکتی یا امنیت رقابتی؟

کلیپ مورد علاقه‌ی پروفسور کانتی (استاد درس قرن ۲۱: امنیت و چالش‌های جهانی)‌ این ارائه‌ی تد از خانم برن براون در تد دانشگاه هوستون در سال ۲۰۱۰ است. در جلسه‌ی اول درس این درس بقیه‌ی کلیپ‌ها و ارائه‌ها خلاصه شدند و کامل پخش نشدند. اما این کلیپ به صورت کامل پخش شد: قدرت آسیب‌پذیری:
https://www.youtube.com/watch?v=X4Qm9cGRub0

امنیت متاع گران‌قیمتی است. این را همه می‌دانند. ما ایرانی‌ها شاید حتی اهمیتش را بیشتر بدانیم. امنیت یک موضوع تک‌بعدی نیست و در همه‌ی شئون جاری است. این را باز ما ایرانی‌ها بیشتر شاید بفهمیم. خیلی از آثار تاریخی قدیمی ایران قلعه‌ها هستند. مکان‌هایی برای زندگی در امنیت…

کلا در جهان دو دیدگاه کلی در مورد امنیت کشورها وجود دارد: دیدگاه رقابتی و دیدگاه مشارکتی.
دیدگاه رقابتی می‌گوید که فقط کشور من و حیطه‌ی کشور من امن باشد کفایت است و بقیه‌ی کشورها اگر ناامن هستند نباید ناامنی‌شان به کشور من رسوخ پیدا کند. در حقیقت با این دیدگاه کشورهای مختلف برای برقراری امنیت در حیطه‌ی کشور خودشان با هم رقابت دارند. در دهه‌های اخیر این نگاه رقابتی نگاه غالب در مسائل امنیتی در جهان بوده است.
دیدگاه مشارکتی می‌گوید که امنیت بدون مشارکت کشورها قابل دسترسی نیست و هر کشوری برای برقراری امنیت ناچار به همکاری با همسایگان و دیگر کشورها است. با این دیدگاه وقوع ناامنی در کشور دیگر را فقط مسئله‌ی آن کشور نمی‌داند و برای برقراری امنیت وارد مشارکت می‌شود. این که مرزهای مشارکت تا کجاست و چطور می‌شود و در چه مسائلی باید مشارکت صورت بگیرد خودش داستان‌های پیچیده‌ای دارد.

اما این دو دیدگاه در حقیقت دو جهان‌بینی مختلف را دارند نمایندگی می‌کنند. اگر قرار است نگاه مشارکتی به امنیت داشته باشی باید خیلی چیزها را بپذیری. مثلا نگاه مشارکتی بر اصل آسیب‌پذیری خیلی تاکید دارد. این که همه‌ی کشورها آسیب‌پذیرند و هیچ کشوری در جهان نیست که آسیب‌پذیر نباشد یک پیش‌فرض امنیت مشارکتی است. ارائه‌ی تد خانم براون در حقیقت این نگاه را در سطح فردی گسترش می‌دهد و آن را تا سطح ملی هم می‌رساند…

«عوضش امنیت داریم» یکی از جمله‌های شاخص بین ایرانی‌هاست که خیلی وقت‌ها به تمسخر هم بیانش می‌کنند. هزینه‌هایی که برای امنیت رقابتی در یک منطقه‌ی بسیار ناامن پرداخت می‌کنیم فراتر از اکثر کشورها و شهروندان جهان است. اما این‌که ما ناخواسته وارد بازی امنیت رقابتی شده‌ایم یا از قصد، خودش محل تفکر است. شاید عرصه‌ی ملی در اختیار خیلی از ایرانیان نباشد. اما عرصه‌ی فردی در اختیارشان هست. کلیپ خان براون در مورد حس شرم،‌ متصل بودن و احساس تعلق و آسیب‌پذیر بودن چهارچوب جالبی از فکر کردن را ارائه می‌دهد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *