پس از شناسنامه

پس از شناسنامه

دیاران, یادداشت‌های مطبوعاتی
مادران و فرزندانی که از شناسنامه‌ی ایرانی محروم بودند از تغییرات زندگی‌شان بعد از دریافت شناسنامه می‌گویند... مقاله‌ی منتشرشده در شماره‌ی هفتم نشریه‌ی اندیشه‌ی آینده (نشریه‌ی اجتماعی درباره‌ی مسائل جامعه‌ی ایران) در آذرماه سال ۱۴۰۲ مقدمه: زندگی صاحبان روایت‌های زیر، نقطه‌ی عطفی دارد که برای هر کدام‌شان سال‌ها و سال‌ها به تعویق افتاده بوده؛ نقطه‌ی عطفی که شاید برای دیگران، تنها یک کار معمول و پیش‌پاافتاده‌ی اداری مانند دیگر امورات اداری در کشور باشد. اما برای آنان نقطه‌ی عطف، آغاز استقلال یا تلاش برای پی گرفتن آرزوهای‌شان بود. از فرزندان مادر ایرانی و والدینی که با همسر افغانستانی ازدواج کردند تنها یک سوال پرسیدیم و آن هم اینکه زندگی‌شان بعد از دریافت شناسنامه تغییری کرده است؟ اگر آری، برای‌مان کمی از این تغییر بگویند. ۱. حمید، ۲۷ ساله، ساکن رباط‌کریم:…
ادامه مطلب
باز هم افغانی‌بگیر

باز هم افغانی‌بگیر

دیاران, یادداشت‌های مطبوعاتی
یادداشت منتشرشده در شماره‌ی ۴۷۷۲ روزنامه‌ی شرق مورخ ۲۵ بهمن ۱۴۰۲ پیرامون اخراج مهاجران افغانستانی در ایران. پیمان حقیقت‌طلب،‌ مدیر پژوهش اندیشکده‌ی دیاران: دوازدهم بهمن ماه بود که معاونت امنیتی انتظامی استانداری تهران در جلسه‌ی اجرایی «قرارگاه طرد اتباع غیرمجاز استان تهران» بر لزوم اخراج مهاجران بدون مدرک تاکید کرد و گفت: در خصوص اتباع غیر مجاز ساماندهی معنایی ندارد و فقط باید بازگشت به کشورهای مبدا صورت بگیرد[1]. پیش از این هم در استان‌ خراسان رضوی طرح‌های جمع‌آوری مهاجران بدون مدرک آغاز شده بود[2]. برخلاف تصوری که برخی افراد در جامعه ایجاد کرده‌اند، اخراج مهاجران افغانستانی در ۴-۵ سال اخیر به ویژه پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان بسیار افزایش یافته است. در آبان ماه امسال،‌ اصغر بلوکیان مدیر کل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور…
ادامه مطلب
آیا ایران از مواهب رمیتنس برخوردار خواهد شد؟

آیا ایران از مواهب رمیتنس برخوردار خواهد شد؟

یادداشت‌های مطبوعاتی
یادداشت پیمان حقیقت‌طلب در صفحه‌ی باشگاه اقتصاددانان شماره ۵۹۴۲ مورخ ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ روزنامه‌ی دنیای اقتصاد: لعیا زنی‌ میانه‌سال از خانواده‌ای پرجمعیت است. خواهر کوچک‌ترش سال‌ها پیش به آمریکا مهاجرت کرد. شکل مهاجرتش ابتدا تحصیلی بود. برای ادامه‌ی تحصیل در مقطع دکترا به آمریکا رفت. بعد از تحصیل در یک شرکت مشهور مشغول به کار شد و حالا ساکن آمریکا است. لعیا هر وقت از خواهرش صحبت می‌کند به تحصیلات و یا کار او اشاره نمی‌کند. به این اشاره می‌کند که خواهرش باعث پیشرفت خانواده‌اش شده. - داداش بزرگه‌م می‌خواست تریلی بخره. وام بهش ندادن. هر چی این در اون در زد بهش وام ندادن. به خواهرم گفت. اون از اون‌جا براش پول حواله کرد. داداشم تونست تریلی بخره. اون یکی خواهرم می‌خواست عروسی کنه. جهیزیه‌ش رو خواهرم کمک کرد.…
ادامه مطلب
وطن جایی است که تو آن را می‏‏‌سازی

وطن جایی است که تو آن را می‏‏‌سازی

یادداشت‌های مطبوعاتی
مقاله منتشرشده در صفحه‌ی باشگاه اقتصاددانان روزنامه‌ی دنیای اقتصاد ۲۵ آبان ۱۴۰۲. چند سال پیش برای دیدن کارگران افغانستانی مشغول کار در کارگاه‌‌‌های سمت چهارراه سیروس تهران، باید گذارتان به کوچه‌‌‌های پشتی می‌‌‌افتاد. آنها را عموما آنجا در کارگاه‌‌‌های تنگ و تاریک و زیرزمین‌‌‌ها مشغول کار می‌‌‌دیدید یا اینکه در کوچه‌‌‌ها در حال خرید از فروشندگان ایرانی مشاهده می‌شدند. اما این روزها دیدن افغانستانی‌‌‌ها در مغازه‌‌‌های عمده‌‌‌فروشی کیف به‌عنوان فروشنده چیز عجیبی نیست. علاوه بر این شاید دیدن دکه‌‌‌های خوراکی‌‌‌های خاص کشور افغانستان در اطراف خیابان مولوی و بازار نیز جلوه‌‌‌گری کند. چرخی‌‌‌های کوچکی که شورنخود و چکن‌سوپ می‌‌‌فروشند و حتی اگر بگردی بولانی و آشک هم به‌راحتی پیدا می‌شود. مشتری‌‌‌هایشان علاوه بر افغانستانی‌‌‌ها ایرانی‌‌‌ها هم هستند. پیشروی آرام افغانستانی‌‌‌ها در عرصه‌‌ تولید در کوچه‌‌‌پس‌‌‌کوچه‌‌‌های پشت چهارراه سیروس، قصه‌‌ دراماتیکی…
ادامه مطلب
زمانی برای پایان سیاست تعلیق؟!

زمانی برای پایان سیاست تعلیق؟!

یادداشت‌های مطبوعاتی
یادداشت منتشر شده در روزنامه‌ی پیام ما شماره ۲۶۷۸ مورخ ۱۶ مهر ماه ۱۴۰۲ در مورد موج افغان‌ستیزی در ماه‌های اخیر در جامعه‌ی ایران. موج افغان‌هراسی شکل‌گرفته در ماه‌های اخیر با سرعتی نمایی به مرحله‌ی خشونت علیه مهاجران افغانستانی در شهرهای مختلف ایران رسیده است. خبرهای حمله‌ی خودسرانه‌ی برخی از افراد به خانه‌های افغانستانی‌ها به سرعت در فضای اینترنت پخش می‌شود و اگر این وضعیت با همین فرمان ادامه پیدا کند اصطکاک‌های بین ایرانیان و مهاجران افغانستانی بیش از این هم خواهد شد و اگر مدیریتی هوشمندانه صورت نپذیرد قابلیت تبدیل به یک بحران فراملی را هم دارد. در مورد علل به وجود آمدن این اتفاقات گمانه‌زنی‌های مختلف و متعددی صورت می‌گیرد. برخی حساس شدن گروه‌هایی از جامعه‌ی ایران به حضور مهاجران افغانستانی را به فعالیت‌های رسانه‌ای دشمنان ارتباط می‌دهند.…
ادامه مطلب
بخش‌نامه‌های فضایی

بخش‌نامه‌های فضایی

یادداشت‌های مطبوعاتی
گزارشی از دستورالعمل وزارت علوم درباره دانشجویان افغانستانی؛ به کشورتان بروید و درخواست ویزای دانشجویی کنید معصومه نگران و مستاصل است. به او گفته اند که از ترم دیگر حق ثبت نام در دانشگاه را نداری. ترم سومی است. بقیه همکلاسی هایش در حال انتخاب واحد برای ترم چهارم هستند، اما او نمی داند که دردش را به که بگوید و از کجا پیگیری کند. با هزار بدبختی و در اوج کرونا خودش را برای کنکور آماده کرده و بعد از کنکور در دانشگاه قبول شده بود، اما حالا گفته اند تو حق ادامه تحصیل نداری. جرمش چیست؟ جرمش این است که در ایران و از پدر و مادری افغانستانی که سابقه حضورشان در ایران بیش از 20 سال است، به دنیا آمده و مدرک هویتی اش کارت آمایش است.…
ادامه مطلب
با مهاجرین چه باید کرد؟ نقدی بر قانون سازمان ملی مهاجرت

با مهاجرین چه باید کرد؟ نقدی بر قانون سازمان ملی مهاجرت

یادداشت‌های مطبوعاتی
یادداشت نقدی بر قانون سازمان ملی مهاجرت در سایت خبری تحلیلی الف: کلیات قانون تأسیس سازمان ملی مهاجرت در جلسه‌ی روز یکشنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۱ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید. هدف کلی این قانون که ساماندهی وضعیت حدود ۵ میلیون مهاجر ساکن در کشور ایران است جای تقدیر و تشکر دارد. جمهوری اسلامی ایران بیش از ۴ دهه است که میزبان جمعیت‌های میلیونی از مهاجران غیرایرانی است که علی‌رغم هزینه‌های فراوان آن‌چنان که باید و شاید نتوانسته از حضور این جمعیت بهره‌برداری لازم را نماید و در وضعیت پیش آمده نه اتباع ایرانی و نه اتباع غیرایرانی رضایت نسبی ندارند و ما شاهد یک بازی به اصطلاح باخت-باخت بوده‌ایم.  یکپارچه‌سازی امور مدیریت مهاجران در کشور در ذیل یک سازمان مشخص، اعطای کد ۱۰ رقمی یکتا به همه‌ی مهاجران…
ادامه مطلب
دیگر فرزند ایران نخواهند بود

دیگر فرزند ایران نخواهند بود

یادداشت‌های مطبوعاتی
لغو قانون تابعیت فرزندان مادر ایرانی در پوشش تصویب قانون سازمان ملی مهاجرت. مقاله منتشر شده در شماره روز ۲۶ آبان ۱۴۰۱ در روزنامه شرق: قانون سازمان ملی مهاجرت ایران بالاخره پس از کش و قوس‌های فراوان در روز یکشنبه ۲۲ آبان ماه ۱۴۰۱ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید. زمزمه‌های تشکیل این سازمان از سال ۱۳۹۷ در دولت شروع شد. لایحه ۱۷ ماده‌ای تشکیل «سازمان مهاجران اتباع خارجی» در سال ۱۳۹۹ از دولت به مجلس ارسال شد. لایحه‌ای که وظایف و مأموریت‌های تعریف‌شده‌اش برای سازمان مهاجرت همان‌هایی بود که اداره امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور در حال اجرای‌شان است. قانون سازمان ملی مهاجرت ایران بالاخره پس از کش و قوس‌های فراوان در روز یکشنبه ۲۲ آبان ماه ۱۴۰۱ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید. زمزمه‌های…
ادامه مطلب
مجلس به دنبال لغو قانون تابعیت فرزندان مادر ایرانی

مجلس به دنبال لغو قانون تابعیت فرزندان مادر ایرانی

یادداشت‌های مطبوعاتی
سرمقاله روزنامه پیام ما در روز ۲۵ آبان ۱۴۰۱ زمزمه‌های تشکیل سازمان ملی مهاجرت به دولت قبل برمی‌گردد. در سال ۱۳۹۹ بود که لایحه‌ «سازمان مهاجران اتباع خارجی» از دولت به مجلس رفت. کاستی‌های این لایحه باعث شد تا نمایندگان طرح «سازمان ملی اقامت» را در سال ۱۴۰۰ تدوین کنند و در نهایت کلیات «قانون سازمان ملی مهاجرت» که ترکیبی از لایحه‌ی دولت و طرح نمایندگان بود در جلسه روز یکشنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۱ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید. نابه‌سامان بودن ورود و خروج و اقامت مهاجران خارجی در ایران همواره در سالیان اخیر مورد اشاره‌ سیاست‌گذاران بوده است. متولیان امر در سالیان اخیر همواره از برابر بودن تعداد مهاجران دارای مدرک اقامتی و مهاجران بدون مدرک در ایران سخن می‌گفتند. کارگران بدون مدرک رقیب نیروی کار ایرانی و مهاجران…
ادامه مطلب
خواستگاری هم با استعلام امنیتی! مروری بر اجرای قانون تابعیت فرزندان مادر ایرانی

خواستگاری هم با استعلام امنیتی! مروری بر اجرای قانون تابعیت فرزندان مادر ایرانی

یادداشت‌های مطبوعاتی
مروری بر اجرای قانون تابعیت فرزندان مادر ایرانی، سه سال پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی دوم مهرماه سال ۱۳۹۸ بود که بالاخره پس از کش‌وقوس‌های فراوان شورای نگهبان «اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی» را تأیید کرد تا این قانون برای اجرا به دولت ابلاغ شود. به عقیده بسیاری از صاحب‌نظران این اصلاح قانون، بیانگر یک تغییر سیاستی در این زمینه بود. تغییری که در یک حرکت فراجناحی در مجلس دهم به سرانجام رسید. چرا‌که در دهه ۶۰ فرزندان مادر ایرانی و پدر غیرایرانی با فرایندی ساده صاحب شناسنامه می‌شدند. اما در دهه ۷۰ این روند دشوار شد. در سال ۱۳۸۵ نمایندگان مجلس وقت قانونی را تصویب کردند که به موجب آن عملا اکثر فرزندان مادر ایرانی و پدر غیرایرانی…
ادامه مطلب