حتی نمی‌شود گفت شاید که آینده از آن ما…

حتی نمی‌شود گفت شاید که آینده از آن ما…

دیاران, سپهرداد
از صبح نشسته‌ایم به خواندن پرونده‌ها و تمام نشده‌اند. مدرسه‌ی خیریه، گام اول را نسبتا خوب برداشته: سعی کرده که اطلاعات بچه‌ها را تمام و کمال ثبت کند. حالا نوبت ماست که بررسی کنیم ببینیم چه جور می‌شود وضعیت زندگی این بچه‌ها را بهتر کرد و از منفی ۲۰ به منفی ۱۰ رساند. همه‌شان افغانستانی هستند. فکر می‌کردم از نظر مدارک اقامتی بیشتر لنگ بزنند. اما آن‌قدر هم اوضاع بد نیست. اکثر قریب به اتفاق‌شان در طرح‌های سرشماری شرکت کرده‌اند و خانواده‌شان سعی کرده خودش را جایی در دولت ثبت کند و غیرقانونی نباشد. همین خیلی است. البته که گرفت و گیرها بیشتر است و وضعیت هر کدام‌شان پیچیده. همه‌ش یاد تولستوی می‌فهمم که می‌گفت آدم‌های خوشبخت قصه‌های مشابهی دارند اما آدم‌های بدبخت هر کدام‌شان یک قصه‌ای. بر اساس داده‌های…
ادامه مطلب
پس از شناسنامه

پس از شناسنامه

دیاران, یادداشت‌های مطبوعاتی
مادران و فرزندانی که از شناسنامه‌ی ایرانی محروم بودند از تغییرات زندگی‌شان بعد از دریافت شناسنامه می‌گویند... مقاله‌ی منتشرشده در شماره‌ی هفتم نشریه‌ی اندیشه‌ی آینده (نشریه‌ی اجتماعی درباره‌ی مسائل جامعه‌ی ایران) در آذرماه سال ۱۴۰۲ مقدمه: زندگی صاحبان روایت‌های زیر، نقطه‌ی عطفی دارد که برای هر کدام‌شان سال‌ها و سال‌ها به تعویق افتاده بوده؛ نقطه‌ی عطفی که شاید برای دیگران، تنها یک کار معمول و پیش‌پاافتاده‌ی اداری مانند دیگر امورات اداری در کشور باشد. اما برای آنان نقطه‌ی عطف، آغاز استقلال یا تلاش برای پی گرفتن آرزوهای‌شان بود. از فرزندان مادر ایرانی و والدینی که با همسر افغانستانی ازدواج کردند تنها یک سوال پرسیدیم و آن هم اینکه زندگی‌شان بعد از دریافت شناسنامه تغییری کرده است؟ اگر آری، برای‌مان کمی از این تغییر بگویند. ۱. حمید، ۲۷ ساله، ساکن رباط‌کریم:…
ادامه مطلب
باز هم افغانی‌بگیر

باز هم افغانی‌بگیر

دیاران, یادداشت‌های مطبوعاتی
یادداشت منتشرشده در شماره‌ی ۴۷۷۲ روزنامه‌ی شرق مورخ ۲۵ بهمن ۱۴۰۲ پیرامون اخراج مهاجران افغانستانی در ایران. پیمان حقیقت‌طلب،‌ مدیر پژوهش اندیشکده‌ی دیاران: دوازدهم بهمن ماه بود که معاونت امنیتی انتظامی استانداری تهران در جلسه‌ی اجرایی «قرارگاه طرد اتباع غیرمجاز استان تهران» بر لزوم اخراج مهاجران بدون مدرک تاکید کرد و گفت: در خصوص اتباع غیر مجاز ساماندهی معنایی ندارد و فقط باید بازگشت به کشورهای مبدا صورت بگیرد[1]. پیش از این هم در استان‌ خراسان رضوی طرح‌های جمع‌آوری مهاجران بدون مدرک آغاز شده بود[2]. برخلاف تصوری که برخی افراد در جامعه ایجاد کرده‌اند، اخراج مهاجران افغانستانی در ۴-۵ سال اخیر به ویژه پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان بسیار افزایش یافته است. در آبان ماه امسال،‌ اصغر بلوکیان مدیر کل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور…
ادامه مطلب
مهاجر افغانستانی؛ نان‌خوری سربار یا شریک چرخه اقتصاد؟ گفت‌وگو با خبرگزاری مهر.

مهاجر افغانستانی؛ نان‌خوری سربار یا شریک چرخه اقتصاد؟ گفت‌وگو با خبرگزاری مهر.

دیاران, مصاحبه‌ها
چهارشنبه هفته گذشته خبری از اظهارات سردار سیدیحیی رحیم صفوی منتشر شد که در بخشی از آن به حضور چند میلیون مهاجر افغانی در ایران اشاره کرده و گفته بود: «بیش از ۵ میلیون افغان در ایران هستند؛ اگر برای هر وعده غذا فقط یک نان مصرف کنند، روزانه ۱۵ میلیون نان مصرف می‌شود. این برای کشور هزینه بر است.» این اظهارات خیلی زود به تیتر برخی رسانه‌ها تبدیل شد، رسانه‌هایی که در ماه‌های اخیر تلاش غیر قابل انکاری در زمینه ایجاد «افغانی‌ستیزی» داشته‌اند. تقطیع اظهارات سردار رحیم‌صفوی که در دیدار «وینست کاسارد» رئیس دفتر کمیته بین‌الملل صلیب سرخ، درباره ضرورت توجه این نهاد به شرایط مهاجرانی که از کشورهای جنگ‌زده به دیگر کشورها پناهنده می‌شوند سخن گفته بود باعث شد بار دیگر در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی موجی…
ادامه مطلب
مهاجرین، چالش‌ها و فرصت‌ها: وضعیت‌شناسی

مهاجرین، چالش‌ها و فرصت‌ها: وضعیت‌شناسی

ارائه‌ها, دیاران
مهاجرین، چالش‌ها و فرصت‌ها : وضعیت شناسی عنوان هفدهمین پیش نشست چهارمین کنفرانس بین المللی فقه و قانون بود که روز چهارشنبه ۶ دی ماه ۱۴۰۲ در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در شهر قم برگزار گردید. به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، هفدهمین پیش نشست چهارمین کنفرانس بین‌المللی فقه و قانون و اولین نشست از سلسله نشست‌ها پیرامون مهاجرین چالش‌ها و فرصت،ها؛ وضعیت شناسی امروز توسط گروه فرهنگی اجتماعی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی امروز (۶ ماه ۱۴۰۲) در محل این مرکز در قم برگزار شد. مشکل ثبت وقایع چهارگانه در مورد مهاجران در ایران محمدرضا زهرایی، دبیر علمی نشست مهاجرین، چالش‌ها و فرصت‌ها در این مراسم بیان کرد: از ابتدایی‌ترین مشکلات باید به ثبت وقایع چهارگانه ولادت، ازدواج، طلاق و مرگ اشاره کرد که امروز ثبت تولد اتباع غیرایرانی…
ادامه مطلب
به کجا تعلق داشته باشم؟

به کجا تعلق داشته باشم؟

دیاران, سپهرداد
۱. در شماره‌ی آخر مجله‌ی «اندیشه‌ی آینده» من و شهروز بخشی از یک مقاله‌مان را منتشر کرده‌ایم. مقاله‌ی ما در مورد تحلیل نگرش مهاجرین افغانستانی به زندگی در ایران از طریق مضمون‌یابی ۱۸ گفت‌وگوی کیفی با آن‌هاست. هسته‌ی مرکزی مقاله در مورد احساس عدم تعلق به ایران در میان دسته‌های گوناگون مهاجر افغانستانی حاضر در ایران است؛ چه آن‌هایی که در ایران به دنیا آمده‌اند و نسل دومی و سومی به شمار می‌روند و چه آن‌هایی که متولد ایران نیستند و شغل‌شان کارگری است. طبیعی است که مهاجران تازه‌وارد و کارگر که هدف‌شان از آمدن به ایران پول در آوردن و بهبود وضعیت خانواده‌شان در افغانستان است چندان حس تعلقی نداشته باشند. اما خب در میان کسانی که در ایران بزرگ شده‌اند، در ایران تحصیل کرده‌اند، در ایران دانشگاه رفته‌اند…
ادامه مطلب
روایتی از تغییر قانون تابعیت از طریق مادران ایرانی

روایتی از تغییر قانون تابعیت از طریق مادران ایرانی

ارائه‌ها, چندرسانه‌ای, دیاران, مصاحبه‌ها
پازل، پادکستی است که در گفت‌وگو با صاحب‌نظران به روایت تجربه‌های موفق تغییرات سیاستی در ایران و چگونگی وقوع این تغییرات می‌پردازد. در قسمت ششم، این پادکست به سراغ پیمان حقیقت‌طلب رفته و روند تغییر قانون تابعیت در مورد فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی را بررسی کرده است. در این روایت پیمان حقیقت‌طلب، از تجربه‌های شخصی و اقدامات مجموعه‌ی دیاران برای به ثمر نشستن اصلاح قانون و موانع و مراحل گوناگون آن صحبت کرده است. انجمن دیاران به خاطر این مجموعه اقدامات در این زمینه توانست در سال ۱۴۰۰ نخستین جایزه‌ی ملی سیاستگذاری در ایران را تصاحب کند.
ادامه مطلب
نشست نقد و بررسی مستند «گیسلو»

نشست نقد و بررسی مستند «گیسلو»

ارائه‌ها, دیاران
گزارش خبرگزاری ایلنا از نشست اکران مستند «گیسلو» در دانشکده‌ی علوم ارتباطات دانشگاه علامه‌ طباطبایی به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی انجمن علمی مطالعات فرهنگی و رسانه، جلسه اکران و نشست مستند «گیسلو» به کارگردانی محمدصادق اسماعیلی روز دوشنبه ۲۹ آبان در دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در جمع دانشجویان برگزار شد. در این جلسه که باید همکاری انجمن مطالعات فرهنگی و رسانه و همچنین کانون فیلم و عکس برگزار شد، محمدصادق اسماعیلی (کارگردان)، محمدعلی بهمنی قاجار (حقوق‌دان) و پیمان حقیقت‌طلب (مدیر پژوهش اندیشکده یاران) حضور داشتند. در ابتدای این نشست، کارگردان مستند «گیسلو» توضیحاتی ارائه داد و گفت: درباره عنوان مستند باید توضیحاتی بگویم که «گیسلو» زمانی اتفاق می‌افتد که دست آلوده‌ای به چشم برخورد کند. بنده طی این سالیانی که کار هنری کرده‌ام، همواره دغدغه…
ادامه مطلب
آثار مهاجر ستیزی بر زندگی افغانستانی ها و ایرانی ها/زنان و کودکان، قربانیان اصلی مهاجر هراسی

آثار مهاجر ستیزی بر زندگی افغانستانی ها و ایرانی ها/زنان و کودکان، قربانیان اصلی مهاجر هراسی

دیاران, مصاحبه‌ها
آزاده صادقی- مصاحبه با پیمان حقیقت طلب، مدیر پژوهش انجمن غیردولتی دیاران مهاجران افغانستانی سال‌هاست که در ایران بلا تکیلف‌اند. نه فقط مهاجران نسل اول بلکه مهاجران نسل دوم و سوم که شاید خیلی از آنها در ایران به دنیا آمده‌اند و حتی یک بار هم به افغانستان نرفته‌اند اما هنوز حتی برای دریافت یک کارت بانکی ساده و یا گرفتن یک گواهینامه رانندگی با محدویت‌های بسیاری مواجهه اند. یا اینکه هنوز امکان درس خواندن در هر رشته دانشگاهی را ندارند و همینطور امکان استخدام در هر شغلی. این سیاست بلاتکلیفی باعث شده تا نه آن‌ها بتوانند در جامعه ایرانی ادغام شوند و نه جامعه ایرانی توانسته از ظرفیت آن ها سود ببرد و نه شناخت درستی از این جامعه مهاجر اجاد شود. شناخت  مردم ایران از  فرهنگ و موسیقی،­ غذاها،­ نویسندگان و شاعران ،­ فیلمسازان،­ تاجران و پزشکان…
ادامه مطلب
مساله مهاجران افغان چگونه حل می‌شود؟

مساله مهاجران افغان چگونه حل می‌شود؟

ارائه‌ها, چندرسانه‌ای, دیاران, مصاحبه‌ها
در فضای مجازی در ماه‌های اخیر محتواهای زیادی درباره حضور مهاجران افغانستانی در ایران تولید شد. برخی از این محتواهای به عنوان موج‌های مهاجرهراسی یاد کردند. شاید آخرین موج علیه افغان‌ها را بتوان به بعد از کشته شدن داریوش مهرجویی و وحیده محمدی فر مربوط دانست. روزنامه «فرهیختگان» مدتی پیش در گزارشی با تیتر: «رصد تغییر افکار عمومی در ماجرای مهاجران» نوشت: «تولید روزانه بیش از ۱۰ هزار پست با محتوای مرتبط با افغانستان در شبکه‌ اجتماعی ایکس(توییتر) نشان از این دارد که یکی از پردامنه‌ترین موضوعات ماه‌های اخیر یا شاید بهتر است بگوییم شش‌ماهه اخیر ایکس‌فارسی، حضور مهاجران افغانستانی در ایران است. بحثی که البته به شبکه‌های اجتماعی محدود نشد و حالا با ادامه‌دار بودن این بحث‌ها می‌شود آن را در کوچه و خیابان و تاکسی‌ هم شنید.» محتوای…
ادامه مطلب