محاربان

محاربان

دیاران, سپهرداد
همین دو ماه پیش زورگیر بزرگراه نیایش هم به اعدام محکوم شد. جرمش؟ محاربه. یک روز داغ تابستانی، توی یک ترافیک قفل که برای تهرانی‌ها عادت شده است، یک ۲۰۷ تک‌سرنشین را نشان کرد. به راحتی در ماشین را باز کرد. قمه دستش بود. اما از آن هیچ استفاده‌ای نکرد. فقط به عنوان وسیله‌ی تهدید دستش نگه داشت. موبایل خانم راننده را گرفت. پرید این طرف اتوبان و با موتور دوستش فرار کرد. فیلم زورگیری‌اش پخش شد. پلیس او را گرفت و با خوشحالی اعلام کرد که او از اتباع بیگانه است.  کسی صدایش را درنیاورد که بعضی از ۲۰۶ و ۲۰۷های مدل بالا قفل مرکزی‌شان مشکل دارد. قفل مرکزی فناوری الکترونیک عجیب غریبی نیست. حتی به باتری و دینام ماشین هم کار ندارد. ماشین‌های ۴۰ سال پیش هم به…
Read More
ایران دیگر مادر این بچه‌ها نیست

ایران دیگر مادر این بچه‌ها نیست

چندرسانه‌ای, دیاران, مصاحبه‌ها
مصاحبه با سایت عصرایران پیرامون لغو قانون تابعیت فرزندان مادر ایرانی در قانون سازمان ملی مهاجرت ایران عصر ایران؛ فرزانه احمدی _ تا سال 85 مادران ایرانی که همسر غیرایرانی دارند می‌توانستند برای فرزندانشان تابعیت و شناسنامه ایرانی بگیرند، در این سال قانونی تصویب شد که بچه‌های مادران ایرانی تا ۱۸سالگی نمی‌توانستند شناسنامه دریافت کنند و بعد از آن هم برای دریافت تابعیت ایرانی باید مراحل سختی را طی می‌کردند. فعالان مدنی در این سال‌ها تلاش زیادی کردند تا بتوانند شرایط را عوض کنند و بالاخره در سال 98 قانونی تصویب شد که فرزندان مادران ایرانی را به عنوان یک ایرانی به رسمیت شناخت. حدود 105 هزار نفر در سامانه‌ای که اعلام شده بود ثبت نام کردند که تاکنون تنها 14 هزار نفرشان شناسنامه گرفته‌اند. با این حال حالا پس از…
Read More
مردم بی‌صدا شدند

مردم بی‌صدا شدند

دیاران, مصاحبه‌ها
مصاحبه با روزنامه‌ی هم‌میهن درباره تاثیر محدود کردن تشکل‌های مردم‌نهاد در اعتراضات اخیر و بررسی پیش‌نویس قانون تشکل‌های اجتماعی مریم لطفی- خبرنگار گروه اجتماعی روزنامه‌ی هم‌میهن: هفتم تیرماه امسال بود که پیش‌نویس قانون تشکل‌های اجتماعی رونمایی شد. پیش‌نویسی که در پنج‌فصل «تعاریف و کلیات»، «مجوز تاسیس، فعالیت و ثبت»، «حقوق و تکالیف»، «تامین مالی» و «سایر مقررات» و ۷۰ماده توسط دفتر مطالعات اجتماعی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تدوین شده است. بر اساس این پیش‌نویس، انواع تشکل‌های اجتماعی، تشکل‌های محلی، استانی، ملی، بین‌المللی، شبکه‌های ملی و شبکه‌های بین‌المللی تعیین شده‌اند. وزارت کشور هم مکلف به ایجاد و پشتیبانی سامانه‌ای با عنوان «سامانه جامع تشکل‌های اجتماعی» شده است؛ بر این اساس تشکل‌های اجتماعی برای گرفتن مجوز و آغاز و استمرار فعالیت خود مکلفند اطلاعات و درخواست‌ها، همچنین گزارشات مالی و عملکردی…
Read More
شاید که آینده از آن ما…- در باب تحصیل کودکان مهاجر

شاید که آینده از آن ما…- در باب تحصیل کودکان مهاجر

دیاران
۱. سال ۱۳۹۷ سفری دو هفته‌ای به افغانستان داشتم. برای عکاسی از موزه ملی افغانستان باید ۱۰۰ افغانی هزینه‌ی اضافه‌تر می‌دادم. زورم آمد. موبایلم را دم در تحویل دادم و فقط به قصد دیدن به موزه رفتم. در بازگشت، بلیط‌فروش موزه که موبایلم را تحویلش داده بودم، سر صحبت را باز کرد. سبیلو بود و رخسارش به هندی‌ها می‌مانست. گفت: «ایرانی هستی؟»گفتم: «بله».گفت: «اوضاع و احوال چطور است؟ تحریم‌ها خیلی وضعیت‌تان را ناجور کرده است؟»گفتم: «بله. ارزش پول‌مان سقوط کرده است و برایم همین ۱۰۰ افغانی اضافه‌تر بابت عکاسی هم گزاف شده».گفت: «ولی همه چیزتان از خودتان است. خودتان خودتان را تأمین می‌کنید. این مهم است».گفتم: «بله».گفت: «شما سواد دارید. ما دردمان جهل بود. جهل و بی‌سوادی باعث شد که به این وضعیت بیفتیم. از سر جهل و بی‌سوادی بود…
Read More
تحصیل کودکان مهاجر در ایران چالش های تقنینی، نظارتی و اجرایی و راهکارهای پیشنهادی

تحصیل کودکان مهاجر در ایران چالش های تقنینی، نظارتی و اجرایی و راهکارهای پیشنهادی

دیاران, کتاب‌های من
تعداد دانش آموزان غیرایرانی ثبت نام شده در مدارس کشور ایران از سال ۱۳۸۵، با شیبی ثابت رو به افزایش بوده است. در سال تحصیلی ۱۳۹۹ـ ۱۳۹۸ بیش از ۵۰۳ هزار دانش آموز اتباع غیرایرانی در بیش از ۲۸ هزار مدرسه ایرانی سراسر کشور ثبت نام شده بودند. این در حالی است که همواره سیاست های متفاوتی در طول ۴۰ سال اخیر درخصوص نحوه مواجهه با دانش آموزان اتباع، اعم از پذیرش یا عدم پذیرش آنها، رایگان بودن تحصیل آنها، شرایط تحصیل کودکان اتباع در نسبت با مسائل اقامتی ایشان و مانند آن، اتخاذ شده است.سیاست های پیرامون مسئله تحصیل اتباع همواره متأثر از سیاست های کلی دولت درخصوص اتباع افغانستانی (به دلیل غلبه تعداد اتباع این کشور نسبت به سایر کشورها در ایران) بوده است. از یک سو، در…
Read More
چهره‌ی مردمی سال؟

چهره‌ی مردمی سال؟

چندرسانه‌ای, دیاران, سپهرداد
بهم گفتند بیا ازت عکس بگیریم. ناز کردم که امروز نه. واقعا هم نمی‌توانستم و برایم غیرمترقبه بود. می‌خواستم ریش‌هایم را بزنم. دو سه نخ مویی را که توی ریش‌هایم سفید شده‌اند می‌خواستم نباشند. کچل و بی‌مو شدنم را بی‌خیال شده‌ام و چسبیده‌ام به دو سه تا نخی که توی ریش‌هایم سفید شده‌اند. بعد هم اصلا فکر نمی‌کردم که جدی باشد قضیه. هنوز هم البته فکر می‌کنم جدی نیست قضیه. خانم همتی ازم پرسیده بود متولد چه سالی هستی؟ گفتم ۶۸. گفت اسمت را فرستاده‌ام برای برنامه‌ی چهره‌ی مردمی سال علی ضیاء. گفتم جدی؟ گفت آره. ۳ سال است که دارم با خانم همتی کار می‌کنم و اگر بخواهم مقاله‌ اجتماعی چاپ کنم گزینه‌ی اولم روزنامه شرق است. ولی نکته‌ی خنده‌دارش این است که تا به حال از نزدیک هم را…
Read More
زیست مهاجران غیرقانونی در ایران: بررسی چالش‌ها و ارائه راهکار

زیست مهاجران غیرقانونی در ایران: بررسی چالش‌ها و ارائه راهکار

دیاران, کتاب‌های من
ایران چندین دهه است که جز کشورهای مهاجر­پذیر جهان به شمار می­ رود. مهاجران افغانستانی و عراقی عمده­ ترین مهاجران ورودی به کشور ایران در طی ۴۰ سال گذشته بوده ­اند. طبق آخرین آمارهای سازمان ملل متحد، ایران میزبان حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر مهاجر از سایر کشورها است. اکثریت مهاجران حاضر در ایران (۹۵ درصد) مهاجران افغانستانی هستند. در این میان مهاجران بدون مدرک و غیرقانونی حاضر در ایران همواره محل مناقشه­ ی بسیاری از مسئولان، سیاست­گذاران، قانون­گذاران، کارفرمایان و کارگران ایرانی بوده­ اند. بیکاری نیروی کار ایرانی و ایجاد مشکلات امنیتی از جمله چهارچوب­­ بندی­ های تکرار شده از سوی مسئولان برای حضور مهاجران بوده است. نبود آمار و ارقام قابل­ ­اتکا در مورد مهاجران بدون مدرک باعث شده است تا جنبه­ های مختلف آن در…
Read More
روزگار تلخ افراد بی‌شناسنامه در ایران

روزگار تلخ افراد بی‌شناسنامه در ایران

چندرسانه‌ای, دیاران, مصاحبه‌ها
بی‌ شناسنامه‌ ها در ایران کی هستند؟ روایت صدرا محقق از بی‌شناسنامگی در ایران در گفت‌وگو با پیمان حقیقت‌طلب، قمر تکاوران و چند فرد بی‌شناسنامه‌. آدم‌های بدون‌شناسنامه در ایران چه کسانی‌اند و مشکلات‌شان چیست؟ و اصلا داشتن یا نداشتن شناسنامه چه اهمیتی دارد؟ کاراکتر اصلی سریال یاغی که این روزها در حال پخش از فیلیمو است یک پسر نوجوان بی‌شناسنامه است که به همین خاطر مشکلات عجیب و بزرگی برایش پیش می‌آید. رسانه‌ها درباره این معضل اجتماعی تاکنون بارها مطلب نوشته‌اند اما حالا این سریال پربیننده باعث شده است افراد بیشتری از جامعه با این مساله و مشکلات این افراد آشنا شوند. من هم در این قسمت از پنشتا به همین بهانه سعی کردم در این گزارش سراغ این مساله که ده‌ها هزار نفر در ایران گرفتارش هستند بروم و…
Read More
مصاحبه با رادیو کارزار: زخم‌های افغانستان

مصاحبه با رادیو کارزار: زخم‌های افغانستان

چندرسانه‌ای, دیاران
سومین شماره رادیو کارزار، به زخم‌های افغانستان پرداخته است. در سال ۱۴۰۰ تسلط دوباره‌ی طالبان بر کشور همسایه و قصه مقاومت‌های دره پنجشیر میان ایرانیان همدلی کم‌سابقه‌ای را با مردم این سرزمین برانگیخت و چند کارزار پرطرفدار هم در این زمینه راه افتاد. ایرانیان سال‌هاست میزبان مهاجران افغان هستند و این باعث شده حس نزدیک‌تری نسبت به دردهای این مردمان داشته باشند. از طرفی وضعیت نه چندان به سامان کشورمان خصوصا از نظر اقتصادی باعث شده بسیاری منتقد حضور نامحدود مهاجران باشند و تجربیات ناخوشایندی از هم‌زبانان افغان دارند. پیچیدگی این موضوع چندبعدی و میزبانی از کارزارهای متعدد با موضوع افغانستان باعث شد به این فکر کنیم که در این شماره از پادکست پلتفرم کارزار، پای قصه‌های پر از درد مردمان سرزمین همسایه بنشینیم. در بخشی از این پادکست با…
Read More
اصلاح قانون اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی: از تصویب تا مشکلات اجرایی و راهکارهای پیشنهادی

اصلاح قانون اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی: از تصویب تا مشکلات اجرایی و راهکارهای پیشنهادی

دیاران, کتاب‌های من
در چهل سال گذشته موج های مهاجرتی اتباع افغانستانی و عراقی، ایران را به یکی از کشورهای مهاجرپذیر جهان تبدیل کرده است. یکی از اتفاقاتی که با حضور اولین موج مهاجران در کشور ایران بسیار متواتر به وقوع پیوست و ادامه پیدا کرد، ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی بود. این ازدواج ها به خصوص در مناطق حاشیۀ شهرهای مختلف بسیار رواج پیدا کرد.این ازدواج ها به دلیل قوانین اقامت و تابعیت ایران باعث بسیاری از مشکلات برای جمعیت نسبتاً بالایی از ساکنان کشور شده است. بزرگ ترین معضلات به وجود آمده به ترتیب اهمیت عبارتند از:۱. عدم ثبت دقیق این ازدواج ها،۲. بی شناسنامگی فرزندان حاصل از این ازدواج ها،۳. بی هویتی و بزرگ شدن فرزندان در تبعیض،۴. محرومیت فرزندان از تحصیل، درمان، پوشش های حمایتی دولت و سایر…
Read More