موج مهاجرتی از افغانستان: منتظر جمعیت چند‌صدهزار نفری باشید

موج مهاجرتی از افغانستان: منتظر جمعیت چند‌صدهزار نفری باشید

یادداشت‌های مطبوعاتی
نگاهی به موج مهاجرتی اخیر از افغانستان به ایران. مقاله منتشر شده در روزنامه شرق مورخ ۱۷ فروردین ۱۴۰۱. در جهان کریدورهای مهاجرتی مختلفی وجود دارد. دالان‌هایی بین کشورها که همواره مهاجران و جمعیت‌های میلیونی نیروی انسانی بین آنها در حال جابه‌جایی هستند. مکزیک به آمریکا، آفریقا به اروپای غربی، تاجیکستان به روسیه، هندوستان به امارات متحده عربی و... کریدورهای مهاجرتی هستند که همواره در آنها انسان‌ها در حال رفتن به کشور مقصد و بازگشت هستند. دولت‌ها برای کنترل این جریان‌ها ورود قانونی را سخت می‌کنند؛ اما این کریدورها و جریان انسانی جاری در آنها با افزایش سخت‌گیری‌های مرزی متوقف نمی‌شوند. اگر دولت‌ها سخت بگیرند، قاچاق‌بران و ورود غیرقانونی جایگزین می‌شود. افغانستان به ایران هم یکی از کریدورهای مهاجرتی مشهور دنیاست. خروج آمریکا از افغانستان تا ماه‌ها تیتر یک اخبار…
Read More
افغانستانی یعنی دیگری

افغانستانی یعنی دیگری

یادداشت‌های مطبوعاتی
یادداشت منتشرشده در سایت دیاران در ۱۰ فروردین ۱۴۰۱. احسان علیخانی در سری جدید برنامه‌ی عصر جدید در سال ۱۴۰‍۱ بار دیگر به مهاجران افغانستانی حاضر در ایران توجه ویژه نشان داد. این بار علیرضا محمدی، کمدینی بود که به عنوان یک استعداد ویژه در میان مهاجران افغانستانی حاضر در ایران به روی صحنه‌ی برنامه‌ی عصر جدید آمد.استندآپ کمدی او پیرامون مشکلات و محرومیت‌های مهاجران افغانستانی در ایران و برخوردهای جامعه‌ی ایران با مهاجران بود. علیرضا محمدی اجرای خود را با تمرکز بر چشم‌های بادامی چهره‌اش (عنصر خاص قوم هزاره در افغانستان) شروع کرد. عنصری از هویتش که تا وقتی غیرافغانستانی به شمار بیاید برای مردم ایران جذاب و بامزه و یادآور سریال‌ها و حاکمان شرق آسیا به شمار می‌آید و وقتی می‌فهمند او افغانستانی است کلیشه‌های صدا و سیما را تکرار…
Read More
تلنگری به جامعه‌ی ایرانی: نگاهی به کتاب چای سبز در پل سرخ

تلنگری به جامعه‌ی ایرانی: نگاهی به کتاب چای سبز در پل سرخ

چای سبز در پل سرخ
یادداشت خانم زهرا مشتاق (خبرنگار) بر کتاب چای سبز در پل سرخ. یک سفرنامه درست و حسابی است. گرم و نرم و با کلماتی مانوس. همین طور که روی مبل نشسته‌ای یا دراز کشیده‌ای، راحت و بی‌دردسر سفری دو هفته‌ای می‌روی و برمی‌گردی. این عصاره چای سبز در پل سرخ است. سفرنامه‌ای با سه نویسنده و ۵۴ فصل درباره افغانستان. کتابی انباشته از جزئیات قابل تامل که خواندنش برای ما ایرانی‌ها، مهم‌تر از هر ملیت دیگری است. چرا؟ چون ایران پذیرای بیشترین مهاجران افغانستانی در تمام دنیاست و تقریبا همه ما به نحوی با این جامعه گسترده و پر نفوذ در بخش‌هایی از زندگی‌مان سروکار داشته‌ایم. در این کتاب می‌شود شِمای کلی ترسیم شده از افغانستان را در خلال شخصیت‌هایی که به فراخور سفر به قصه وارد می‌شوند؛ مشاهده کرد.…
Read More
نویسندگان «چای سبز در پل سرخ» در گفت‌وگوی با شفقنا: بهانه‌ی اصلی این سفرنامه‌ مهاجران است / پیوندهای قومی و سنتی در افغانستان بسیار پررنگ بود / بازگشت اجباری و بدون آموزش فایده‌ای ندارد / بیشتر از پیش احساس کردم که این آسمان یک رنگ است

نویسندگان «چای سبز در پل سرخ» در گفت‌وگوی با شفقنا: بهانه‌ی اصلی این سفرنامه‌ مهاجران است / پیوندهای قومی و سنتی در افغانستان بسیار پررنگ بود / بازگشت اجباری و بدون آموزش فایده‌ای ندارد / بیشتر از پیش احساس کردم که این آسمان یک رنگ است

چای سبز در پل سرخ, مصاحبه‌ها
چای سبز در پل سرخ شفقناافغانستان- کتاب «چای سبز در پل سرخ» سفرنامه‌ای گروهی و روایتی جمعی از سفر به افغانستان است که به تازگی در تهران منتشر شده است. خبرگزاری شفقنا افغانستان در گفت‌وگوی با «پیمان حقیقت‌طلب» و «حسین شیرازی»(از نویسندگان کتاب چای سبز در پل سرخ) انگیزه‌ها، تجربه‌ها و دستاوردهای آنها را از این سفر بررسی کرده و نانوشته‌های «چای سبز در پل سرخ»ی را در اختیار شما می‌گذارد. چای سبز در پل سرخ آغاز؛ سفر به افغانستان برای شناخت بهتر از انسان مهاجر و عوامل مهاجرت بود «حسین شیرازی» درباره‌ی پیدایش فکر و انگیزه‌ی سفر به افغانستان گفت: علاقه‌مندی به کشورهای منطقه وجه مشترک تیمی بود که درخصوص موضوع مهاجران گردهم‌آمد. مهاجران داخل کشور برای تیم دیاران اهمیت و اولویت داشت، اما فراوان شنیده بودیم که بین…
Read More
زیست مهاجران غیرقانونی در ایران: بررسی چالش‌ها و ارائه راهکار

زیست مهاجران غیرقانونی در ایران: بررسی چالش‌ها و ارائه راهکار

دیاران, کتاب‌های من
ایران چندین دهه است که جز کشورهای مهاجر­پذیر جهان به شمار می­ رود. مهاجران افغانستانی و عراقی عمده­ ترین مهاجران ورودی به کشور ایران در طی ۴۰ سال گذشته بوده ­اند. طبق آخرین آمارهای سازمان ملل متحد، ایران میزبان حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر مهاجر از سایر کشورها است. اکثریت مهاجران حاضر در ایران (۹۵ درصد) مهاجران افغانستانی هستند. در این میان مهاجران بدون مدرک و غیرقانونی حاضر در ایران همواره محل مناقشه­ ی بسیاری از مسئولان، سیاست­گذاران، قانون­گذاران، کارفرمایان و کارگران ایرانی بوده­ اند. بیکاری نیروی کار ایرانی و ایجاد مشکلات امنیتی از جمله چهارچوب­­ بندی­ های تکرار شده از سوی مسئولان برای حضور مهاجران بوده است. نبود آمار و ارقام قابل­ ­اتکا در مورد مهاجران بدون مدرک باعث شده است تا جنبه­ های مختلف آن در…
Read More
سیستان و بلوچستان ۵۵ هزار کودک بی‌شناسنامه دارد

سیستان و بلوچستان ۵۵ هزار کودک بی‌شناسنامه دارد

مصاحبه‌ها
مدیر انجمن دیاران در گفت‌وگو با روزنامه همشهری می‌گوید: آمار 2سال گذشته صدور شناسنامه برای فرزندان حاصل ازدواج مادران ایرانی و پدران غیر ایرانی برابر با آمار 13سال قبل است. سیستان و بلوچستان، تهران، خراسان، قم، گلستان در رتبه اول تا پنجم بی‌شناسنامه‌ها قرار دارند. لیلا شریف- روزنامه‌نگار: مهرماه گذشته، دومین سالی بود که از تصویب اصلاح قانون اعطای تابعیت به فرزندان مادران ایرانی گذشت. تمام این ماه‌ها و روزها، حس خوشحالی توأم با نگرانی برای بی‌شناسنامه‌ها را رقم زد؛ چراکه اصلاح قانونی که 13سال پیش محدودیت‌های بسیاری مقابل این افراد قرار داده بود، مقداری شرایط را هموار کرد، اما هنگام اجرا، مشکلات متعددی پیش پای متقاضیان قرار گرفت. مرکز پژوهش‌های مجلس درباره این موضوع گزارشی را در آخرین روزهای دی‌ماه 1400منتشر کرد؛ هر چند این گزارش به دلایل نامعلوم…
Read More
اعطای تابعیت مادران ایرانی از تبعیض جنسیتی عاری نشد

اعطای تابعیت مادران ایرانی از تبعیض جنسیتی عاری نشد

مصاحبه‌ها
گزارش «شرق» از استمرار چرخه معیوب اعطای تابعیت از مادر به فرزند. نیلوفر حامدی: حدود دو سال پس از تأیید طرح اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی، این قانون در پیچ‌و‌خم‌ بندهای آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های متعدد آن‌قدر کُند پیش می‌رود که در برخی از استان‌ها هیچ پرونده‌ای به نتیجه نرسیده است. شاید روند دریافت شناسنامه در تهران نسبتا پذیرفتنی باشد اما در استانی مثل سیستان‌و‌بلوچستان که ازقضا حدود 60 درصد از متقاضیان دریافت اوراق هویتی را به خودش اختصاص داده، تا به امروز پیشرفتی حاصل نشده است. مشکلات اجرای قانون اما در همین سطح نیست. بررسی این قانون از تصویب تا اجرا نشان می‌دهد که اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی، هنوز هم تحت تأثیر تبعیض‌های جنسیتی است. به…
Read More
نگاهی به «چای سبز در پل سرخ»- آشنایان غریب؛ از «افغانی‌بودن» تا «ایرانی گک شدن»

نگاهی به «چای سبز در پل سرخ»- آشنایان غریب؛ از «افغانی‌بودن» تا «ایرانی گک شدن»

چای سبز در پل سرخ
یادداشت آقای رضا عطایی بر کتاب چای سبز در پل سرخ. مناسب است به عنوان مقدمه یادداشت حاضر که موضوع آن تحلیل و بررسی یک سفرنامه به افغانستان (کتاب چای سبز در پل سرخ) می‌باشد با پرداختن به نکته‌ای آغاز کنم که “خلط شدن” آن به وفور مشاهده شده است. چای سبز در پل سرخ تفکیک دو موضوع به هم چسبیده موضوع “مهاجران افغان در ایران” با موضوع “مطالعات افغانستان” یا “افغانستان‌شناسی”، علی‌رغم پیوندهای فراوانی که دارند دو حوزه  مستقل از هم محسوب می‌شوند. هستند کارشناسان ایرانی که حوزه مطالعاتی و تخصصی‌شان “کشور افغانستان” می‌باشد. خوب هم در این زمینه کار کرده‌اند. اما هیچ شناخت و تبحری در حوزه “مهاجران افغان در ایران” ندارند. از برای مثال شاید هیچ شناختی از این مسائل نداشته باشند که؛ وضعیت اقامت و تردد مهاجران افغان…
Read More
روزگار تلخ افراد بی‌شناسنامه در ایران

روزگار تلخ افراد بی‌شناسنامه در ایران

دیاران, چندرسانه‌ای, مصاحبه‌ها
بی‌ شناسنامه‌ ها در ایران کی هستند؟ روایت صدرا محقق از بی‌شناسنامگی در ایران در گفت‌وگو با پیمان حقیقت‌طلب، قمر تکاوران و چند فرد بی‌شناسنامه‌. آدم‌های بدون‌شناسنامه در ایران چه کسانی‌اند و مشکلات‌شان چیست؟ و اصلا داشتن یا نداشتن شناسنامه چه اهمیتی دارد؟ کاراکتر اصلی سریال یاغی که این روزها در حال پخش از فیلیمو است یک پسر نوجوان بی‌شناسنامه است که به همین خاطر مشکلات عجیب و بزرگی برایش پیش می‌آید. رسانه‌ها درباره این معضل اجتماعی تاکنون بارها مطلب نوشته‌اند اما حالا این سریال پربیننده باعث شده است افراد بیشتری از جامعه با این مساله و مشکلات این افراد آشنا شوند. من هم در این قسمت از پنشتا به همین بهانه سعی کردم در این گزارش سراغ این مساله که ده‌ها هزار نفر در ایران گرفتارش هستند بروم و…
Read More
تلاشی کردن پیکر افغانستان

تلاشی کردن پیکر افغانستان

چای سبز در پل سرخ, کتاب‌باز
یادداشت پردیس جلالی بر کتاب «چای سبز در پل سرخ» در سایت نقد و بررسی کتاب وینش. رویای سفر به افغانستان، احتمالاً پررنگ‌ترین رویای سال‌های آخر نوجوانی من بوده است. همین است که هر چه رنگ و بویی از این سفر داشته باشد، به شدت جذبم می‌کند. چرایش مهم نیست. مهم، کتاب تازه‌درآمده‌ی فعالان «انجمن دیاران» است. انجمنی که به گفته‌ی خودشان، در سال 1396 «با دغدغه‌ی اصلاح نگرش‌های اشتباه به مهاجران، مطالعه و پژوهش در مورد موضوع مهاجرت و مهاجران و تلاش برای بهبود قوانین عجیب و غریبی که زندگی مهاجران در ایران را سخت کرده بود، شروع به کار کرد». البته که این دغدغه‌مندی در کتاب چای سبز در پل سرخ سید پیمان حقیقت طلب، محسن شهرابی فراهانی و حسین شیرازی، نویسندگان کتاب، به سادگی قابل تشخیص است. سه موضوع…
Read More