مهم این است…

مهم این است…

سپهرداد
حس خوبی‌ به‌شان داشتم. قصه‌ی زندگی‌شان برایم پر از نکته بود. در یک روز بهاری دیدم‌شان، بعد از یک دوچرخه‌سواری نسبتا طولانی. دیگر وقت نشده بود که به خانه بروم. با همان دوچرخه و لباس دوچرخه‌سواری رفتم سر قرارمان. احتمالا کمی هم بوی عرق می‌دادم. نمی‌دانم. یادم هم رفت اسپری خوش‌بوکننده بزنم. توی خورجینم داشتم‌ها. همیشه این جور چیزها یادم می‌رود.تهران هنوز در رخوت نو شدن سال بود و خیابان‌هایش خلوت. از شهری نسبتا دور آمده بودند. یک سفر یک‌ روزه که بهانه‌اش هم‌صحبتی بود و قشنگی‌اش یک سفر دو نفره. من نمی‌دانستم که پسر افغانستانی است. خودش توی پیام‌ها و پرس و جوها گفته بود. همینش خوشحالم کرد. در حقیقت او یک افغانستانی-ایرانی بود. از پدر و مادری افغانستانی در ایران به دنیا آمده بود و اگر همه چیز…
Read More
چهره‌ی مردمی سال؟

چهره‌ی مردمی سال؟

چندرسانه‌ای, دیاران, سپهرداد
بهم گفتند بیا ازت عکس بگیریم. ناز کردم که امروز نه. واقعا هم نمی‌توانستم و برایم غیرمترقبه بود. می‌خواستم ریش‌هایم را بزنم. دو سه نخ مویی را که توی ریش‌هایم سفید شده‌اند می‌خواستم نباشند. کچل و بی‌مو شدنم را بی‌خیال شده‌ام و چسبیده‌ام به دو سه تا نخی که توی ریش‌هایم سفید شده‌اند. بعد هم اصلا فکر نمی‌کردم که جدی باشد قضیه. هنوز هم البته فکر می‌کنم جدی نیست قضیه. خانم همتی ازم پرسیده بود متولد چه سالی هستی؟ گفتم ۶۸. گفت اسمت را فرستاده‌ام برای برنامه‌ی چهره‌ی مردمی سال علی ضیاء. گفتم جدی؟ گفت آره. ۳ سال است که دارم با خانم همتی کار می‌کنم و اگر بخواهم مقاله‌ اجتماعی چاپ کنم گزینه‌ی اولم روزنامه شرق است. ولی نکته‌ی خنده‌دارش این است که تا به حال از نزدیک هم را…
Read More
سیستان و بلوچستان ۵۵ هزار کودک بی‌شناسنامه دارد

سیستان و بلوچستان ۵۵ هزار کودک بی‌شناسنامه دارد

مصاحبه‌ها
مدیر انجمن دیاران در گفت‌وگو با روزنامه همشهری می‌گوید: آمار 2سال گذشته صدور شناسنامه برای فرزندان حاصل ازدواج مادران ایرانی و پدران غیر ایرانی برابر با آمار 13سال قبل است. سیستان و بلوچستان، تهران، خراسان، قم، گلستان در رتبه اول تا پنجم بی‌شناسنامه‌ها قرار دارند. لیلا شریف- روزنامه‌نگار: مهرماه گذشته، دومین سالی بود که از تصویب اصلاح قانون اعطای تابعیت به فرزندان مادران ایرانی گذشت. تمام این ماه‌ها و روزها، حس خوشحالی توأم با نگرانی برای بی‌شناسنامه‌ها را رقم زد؛ چراکه اصلاح قانونی که 13سال پیش محدودیت‌های بسیاری مقابل این افراد قرار داده بود، مقداری شرایط را هموار کرد، اما هنگام اجرا، مشکلات متعددی پیش پای متقاضیان قرار گرفت. مرکز پژوهش‌های مجلس درباره این موضوع گزارشی را در آخرین روزهای دی‌ماه 1400منتشر کرد؛ هر چند این گزارش به دلایل نامعلوم…
Read More
اعطای تابعیت مادران ایرانی از تبعیض جنسیتی عاری نشد

اعطای تابعیت مادران ایرانی از تبعیض جنسیتی عاری نشد

مصاحبه‌ها
گزارش «شرق» از استمرار چرخه معیوب اعطای تابعیت از مادر به فرزند. نیلوفر حامدی: حدود دو سال پس از تأیید طرح اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی، این قانون در پیچ‌و‌خم‌ بندهای آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های متعدد آن‌قدر کُند پیش می‌رود که در برخی از استان‌ها هیچ پرونده‌ای به نتیجه نرسیده است. شاید روند دریافت شناسنامه در تهران نسبتا پذیرفتنی باشد اما در استانی مثل سیستان‌و‌بلوچستان که ازقضا حدود 60 درصد از متقاضیان دریافت اوراق هویتی را به خودش اختصاص داده، تا به امروز پیشرفتی حاصل نشده است. مشکلات اجرای قانون اما در همین سطح نیست. بررسی این قانون از تصویب تا اجرا نشان می‌دهد که اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی، هنوز هم تحت تأثیر تبعیض‌های جنسیتی است. به…
Read More
روزگار تلخ افراد بی‌شناسنامه در ایران

روزگار تلخ افراد بی‌شناسنامه در ایران

چندرسانه‌ای, دیاران, مصاحبه‌ها
بی‌ شناسنامه‌ ها در ایران کی هستند؟ روایت صدرا محقق از بی‌شناسنامگی در ایران در گفت‌وگو با پیمان حقیقت‌طلب، قمر تکاوران و چند فرد بی‌شناسنامه‌. آدم‌های بدون‌شناسنامه در ایران چه کسانی‌اند و مشکلات‌شان چیست؟ و اصلا داشتن یا نداشتن شناسنامه چه اهمیتی دارد؟ کاراکتر اصلی سریال یاغی که این روزها در حال پخش از فیلیمو است یک پسر نوجوان بی‌شناسنامه است که به همین خاطر مشکلات عجیب و بزرگی برایش پیش می‌آید. رسانه‌ها درباره این معضل اجتماعی تاکنون بارها مطلب نوشته‌اند اما حالا این سریال پربیننده باعث شده است افراد بیشتری از جامعه با این مساله و مشکلات این افراد آشنا شوند. من هم در این قسمت از پنشتا به همین بهانه سعی کردم در این گزارش سراغ این مساله که ده‌ها هزار نفر در ایران گرفتارش هستند بروم و…
Read More
مصاحبه با رادیو کارزار: زخم‌های افغانستان

مصاحبه با رادیو کارزار: زخم‌های افغانستان

چندرسانه‌ای, دیاران
سومین شماره رادیو کارزار، به زخم‌های افغانستان پرداخته است. در سال ۱۴۰۰ تسلط دوباره‌ی طالبان بر کشور همسایه و قصه مقاومت‌های دره پنجشیر میان ایرانیان همدلی کم‌سابقه‌ای را با مردم این سرزمین برانگیخت و چند کارزار پرطرفدار هم در این زمینه راه افتاد. ایرانیان سال‌هاست میزبان مهاجران افغان هستند و این باعث شده حس نزدیک‌تری نسبت به دردهای این مردمان داشته باشند. از طرفی وضعیت نه چندان به سامان کشورمان خصوصا از نظر اقتصادی باعث شده بسیاری منتقد حضور نامحدود مهاجران باشند و تجربیات ناخوشایندی از هم‌زبانان افغان دارند. پیچیدگی این موضوع چندبعدی و میزبانی از کارزارهای متعدد با موضوع افغانستان باعث شد به این فکر کنیم که در این شماره از پادکست پلتفرم کارزار، پای قصه‌های پر از درد مردمان سرزمین همسایه بنشینیم. در بخشی از این پادکست با…
Read More
اصلاح قانون اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی: از تصویب تا مشکلات اجرایی و راهکارهای پیشنهادی

اصلاح قانون اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی: از تصویب تا مشکلات اجرایی و راهکارهای پیشنهادی

دیاران, کتاب‌های من
در چهل سال گذشته موج های مهاجرتی اتباع افغانستانی و عراقی، ایران را به یکی از کشورهای مهاجرپذیر جهان تبدیل کرده است. یکی از اتفاقاتی که با حضور اولین موج مهاجران در کشور ایران بسیار متواتر به وقوع پیوست و ادامه پیدا کرد، ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی بود. این ازدواج ها به خصوص در مناطق حاشیۀ شهرهای مختلف بسیار رواج پیدا کرد.این ازدواج ها به دلیل قوانین اقامت و تابعیت ایران باعث بسیاری از مشکلات برای جمعیت نسبتاً بالایی از ساکنان کشور شده است. بزرگ ترین معضلات به وجود آمده به ترتیب اهمیت عبارتند از:۱. عدم ثبت دقیق این ازدواج ها،۲. بی شناسنامگی فرزندان حاصل از این ازدواج ها،۳. بی هویتی و بزرگ شدن فرزندان در تبعیض،۴. محرومیت فرزندان از تحصیل، درمان، پوشش های حمایتی دولت و سایر…
Read More
۵۵ سال در انتظار یک شناسنامه

۵۵ سال در انتظار یک شناسنامه

یادداشت‌های مطبوعاتی
یادداشت پیمان حقیقت‌طلب در روز سه‌شنبه ۱۶ آذر ۱۴۰۰، شماره ۴۱۶۳ روزنامه شرق پیرامون اجرای کند قانون تابعیت فرزندان مادر ایرانی. شاه‌عصمت‌الله می‌گوید همه‌ی مدارکم تکمیل است. برای بچه‌هایم همان اول کار گواهی تولد از ثبت‌احوال گرفتم. فردای روز عروسی با همسر ایرانی‌ام قبل از هر کاری رفتم و درخواست ثبت ازدواج کردم. دو سال طول کشید تا ازدواجم ثبت شود. متولد ایران هستم و هیچ روزی از حضورم در ایران غیرقانونی نبوده. همیشه مدرک اقامتی داشته‌ام. حالا یک سال و نیم است که برای بچه‌هایم طبق قانون جدید درخواست شناسنامه داده‌ام. اما هیچ خبری نیست. دخترم ۷ ساله شده و باید مدرسه برود. اگر با پاسپورت افغانستانی در مدرسه ثبت‌نام شود بعدا باید کلی دوندگی کنم که بگویم دخترم شناسنامه گرفته و ایرانی است. می‌گوید پسر فامیل‌مان این‌طوری شد. بر…
Read More
کو شناسنامه؟!

کو شناسنامه؟!

یادداشت‌های مطبوعاتی
بررسی قانون اعطای تابعیت به مادرایرانی‌ها در یک‌سالگی این قانون. منتشر شده در روزنامه شرق مورخ اول مهر ماه ۱۴۰۰. دوم مهر ماه سال ۱۳۹۸ بود که مدینه خبر تأیید نهایی اصلاح قانون تابعیت فرزندان مادر ایرانی را شنید. خبری که ماه‌ها بود پیگیرش بود. اولین کاری که کرد این بود که متن نهایی قانون را پیدا کند. می‌خواست ببیند بالاخره می‌تواند با این قانون شناسنامه‌دار شود یا نه. ۲۳ سالش بود و هنوز به شناسنامه نرسیده بود. یک خواهر بزرگ‌ترش قبل از سال ۱۳۸۵ شناسنامه گرفته بود. اما او... اوایل دهه‌ی ۸۰ همان وقت‌ها که او کودک بود، پدر افغانستانی‌اش یک روز از خانه بیرون زده بود و دیگر پیدایش نشده بود. کشته بودندش؟ رد مرز کرده بودندش به افغانستان؟ فرار کرده بود؟ هیچ وقت معلوم نشد. درد و…
Read More
احمد میدری: یک تلاش بی‌پایان

احمد میدری: یک تلاش بی‌پایان

دیاران, سپهرداد
پیش‌نوشت: این را برای یک مجله نوشته بودم. نمی‌دانم و نفهمیدم چه شد که کار نکردند. این جا منتشرش می‌کنم که حداقل روایتی از یکی از آدم‌های خوب زندگی‌ام ثبت کرده باشم. اولین بار دکتر میدری را در بهمن ماه سال ۱۳۹۶ دیدم. استرس داشتم. من و محسن بودیم. داشتیم به دیدار معاون وزیر می‌رفتیم. قبلش چند تا مدیر دولتی و یکی دو تا نماینده‌ مجلس دیده بودم. اما معاون وزیر ندیده بودم. بحث مقام و این‌ها نبود. باید قانعش هم می‌کردیم که پیگیر شناسنامه‌ برای بچه‌های مادر ایرانی شود. جلسه گرفتن‌مان هم عجیب بود. توی چند ماهی که مشغول تحقیق و جمع‌آوری داده و قصه بودیم فهمیده بودیم که دکتر میدری دغدغه‌ی آدم‌های بی‌شناسنامه را دارد. اما نمی‌دانستیم چطور باید بهش برسیم. واسطه‌هایی جور کرده بودیم. اما به نتیجه…
Read More